Vitamine E bij PSSM-paarden: zo bepaal je de juiste dosering

Gepubliceerd op 31 augustus '25

Advies vitamine E-suppletie bij PSSM1 en PSSM2 paarden

Bij paarden met PSSM is de behoefte aan antioxidanten, met name vitamine E, verhoogd. Vitamine E ondersteunt de spierstofwisseling en helpt spierschade door oxidatieve stress te beperken. Omdat ieder paard een andere behoefte heeft, is het belangrijk om de dosering zorgvuldig op het individu af te stemmen. Ondertsaand schema is geen eenmalige kuur, maar een hulpmiddel om de individuele onderhoudsdosering van ieder paard te vinden. Kies altijd voor een natuurlijke vorm van vitamine E (rrr-α-tocoferol), omdat deze het best opneembaar is. Een bloeduitslag kan richting geven, maar blijft een momentopname en zegt niets over de vitamine E-voorraad in de spieren.

 

Seizoensinvloed

Veel PSSM-paarden hebben in de wintermaanden een hogere behoefte aan vitamine E, doordat de spieren door de kou, misschien wat minder beweging en eventueel minder gras meer vitamine e nodig hebben. Dit is echter niet bij ieder paard nodig. Wanneer een paard in de winter toch terugvalt, kan de dosering tijdelijk met één of meerdere stappen worden verhoogd. In het voorjaar kan vervolgens weer langzaam worden afgebouwd volgens het ondertstaande schema.

 

Paarden op gras

Paarden halen in de natuur bijna al hun vitamine E uit vers gras. Bij voldoende weidegang kan dit een belangrijke bron van vitamine E zijn. Toch geldt dat de hoeveelheid vitamine E in gras sterk varieert, afhankelijk van seizoen, grassoort, graslengte en omstandigheden zoals droogte of kou. Voor paarden met PSSM is de behoefte vaak hoger dan wat gras alleen kan leveren en bovendien kan het aandeel gras in de voeding per dag wisselen. Het volgen van dit schema kan daarom ook bij paarden die op gras lopen geen kwaad; in de praktijk blijkt het juist vaak nodig om ook naast weidegang extra vitamine E te suppleren. Vitamine E is niet toxisch en veilig te gebruiken, ook langdurig. Alleen bij extreem hoge en langdurige doseringen kan het de opname van andere vetoplosbare vitamines (A, D en K) gaan verdringen, maar deze hoeveelheden liggen ver boven wat in dit schema wordt geadviseerd.

Wist je dat een tekort aan vitamine E niet alleen spieren beïnvloedt, maar ook het zenuwstelsel en de weerstand?

Het 3-stappenplan

 

Stap 1 – Startdosering

  • Dosering: 2000 IE vitamine E per 100 kg lichaamsgewicht per dag
  • Duur: 2 maanden
  • Doel: eventuele tekorten aanvullen en de spieren een “boost” geven

 

Stap 2 – Onderhoudsdosering

  • Dosering: 1000 IE vitamine E per 100 kg lichaamsgewicht per dag
  • Duur: minimaal 2 maanden
  • Doel: ondersteuning van de spieren bij dagelijkse belasting

Belangrijk bij terugval

  • Merk je dat je paard na de overstap naar de onderhoudsdosering weer klachten krijgt, zoals:
    • meer spierstijfheid of spiertrillingen
    • minder energie of sneller vermoeid
    • gedragsveranderingen (prikkelbaarder of juist lustelozer)
    • donkerdere urine of tekenen van spierpijn na lichte arbeid
      → Ga dan terug naar de startdosering (2000 IE/100 kg) en begin na 2 maanden vanaf daar het afbouwschema, stap 3.

 

Stap 3 – Geleidelijke afbouw

  • Dosering: telkens 100 IE per 100 kg lichaamsgewicht minder
  • Duur: houd minimaal 2 maanden dezelfde dosering aan voordat je verder verlaagt
  • Doel: de optimale individuele onderhoudsdosering vinden zonder dat klachten terugkomen

Belangrijk bij terugval

  • Merk je dat je paard tijdens het afbouwen opnieuw klachten krijgt, zoals:
    • meer spierstijfheid of spiertrillingen
    • minder energie of sneller vermoeid
    • gedragsveranderingen (prikkelbaarder of juist lustelozer)
    • donkerdere urine of tekenen van spierpijn na lichte arbeid
      → Ga dan terug naar de vorige effectieve dosering. Dit wordt vanaf dat moment de onderhoudsdosering voor jouw paard.

 

GA NOOIT LAGER DAN 400 IE PER 100 KG LICHAAMSGEWICHT PER DAG VOOR EEN PAARD MET PSSM

 

(Onderaan dit artikel vind je een voorbeeldschema met doseringen)

Paarden halen in de natuur bijna al hun vitamine E uit vers gras. In hooi gaat het grootste deel al na enkele weken verloren.

Als je paard al vitamine e krijgt

Wanneer een paard al natuurlijke vitamine E (rrr-α-tocoferol) krijgt maar nog nooit een schema heeft doorlopen, hangt het startpunt af van de huidige dosering. Staat het paard op een lage tot matige hoeveelheid, bijvoorbeeld rond de 1000 IE per 100 kg of lager, of zijn er nog klachten (zie opsomming in het schema hierboven), dan is het verstandig om eerst de startfase te volgen (Stap 1) met 2000 IE per 100 kg gedurende 2 maanden. Zo weet je zeker dat eventuele tekorten zijn aangevuld en de spieren een goede basis krijgen.

Krijgt het paard daarentegen al langere tijd een hogere hoeveelheid die dicht bij de startdosering ligt, bijvoorbeeld 1500–2000 IE per 100 kg en zijn er geen symptomen, dan kun je ervoor kiezen om vanaf de huidige dosering te starten bij de geleidelijke afbouw (Stap 3) om zo de optimale onderhoudsdosering te vinden.

Krijgt het paard een supplement met synthetische vitamine E (dl-α-tocoferol), dan wordt deze veel minder goed opgenomen. In dat geval is het altijd raadzaam om vanaf stap 1 van het 3-stappenplan te beginnen.

 

Welk supplement kiezen?

Vitamine E-supplementen zijn verkrijgbaar als poeder of olie; beide vormen zijn prima te gebruiken. Het belangrijkste is niet de vorm maar de hoeveelheid IE (Internationale Eenheid, ook wel IU – International Unit) per gram of milliliter. Dat getal geeft aan hoeveel werkzame vitamine E het product bevat, zodat je de juiste dosering kunt berekenen en ook eenvoudig kunt uitrekenen wat het je per dag of per maand kost.

Vaak wordt gezegd dat vitamine E alleen goed werkt in combinatie met vet maar daar hoef je je geen zorgen over te maken: in een normaal rantsoen zit altijd voldoende vet, zelfs ruwvoer bevat gemiddeld 2.5–5% vet.

Let bij de keuze vooral op de kwaliteit van de vitamine E (altijd kiezen voor natuurlijke rrr-α-tocoferol) en kijk naar eventuele toegevoegde ingrediënten. Sommige producten bevatten extra stoffen die niet altijd wenselijk zijn.

 

Hoe reken je IE (IU) om naar gram of milliliter?

Een veelgemaakte fout is om te denken dat er een vaste omrekenfactor bestaat van IE (of IU) naar gram of milliliter. Dat is niet zo: de hoeveelheid IE per gram of milliliter verschilt per product. Daarom is het belangrijk om altijd op het etiket te kijken hoeveel IE er per hoeveelheid (bijvoorbeeld per gram, ml, kg of liter) in het supplement zit.

 

Voorbeelden:

  • Een vitamine E-olie kan 250 IE per milliliter bevatten. Als je 2000 IE wilt geven, deel je 2000 door 250 = 8 ml per dag.

  • Een poeder kan 500.000 IE per kilogram bevatten. Dat betekent 500 IE per gram (500.000 ÷ 1000). Als je 2000 IE wilt geven, deel je 2000 door 500 = 4 gram per dag.

  • Een olie kan bijvoorbeeld 300.000 IE per liter bevatten. Dat betekent 300 IE per milliliter (300.000 ÷ 1000). Voor 2000 IE deel je 2000 door 300 ≈ 6,7 ml per dag.

 

Handige formule:
Benodigde hoeveelheid = gewenste IE ÷ (IE per gram/ml)

 

Zo zie je dat de benodigde hoeveelheid supplement altijd afhankelijk is van de vermelde concentratie van het product dat je gebruikt.

 

Kom je er alsnog niet uit of wil je advies welk supplement het beste bij jouw paard past? Neem gerust contact met mij op, ik denk graag met je mee. 

Deze website is VOOR jou en DOOR jou!

Vanwege mijn achtergrond als voedingsdeskundige voor paarden, weten steeds meer paardeneigenaren mij te vinden voor voedingsadvies en vragen over het voeren van hun paarden. Ik help graag want als er iets is wat ik graag doe, dan is het wel een steentje bijdragen aan de gezondheid van een paard! Lees verder en ontdek hoe en waarom ik jou gratis antwoord kan geven op al jouw vragen! En.... hoe jij een steentje kan bijdragen aan de gezondheid van paarden van mede paardeneigenaren! Lees meer >>>